Skip to main content
Thema

Activiteiten

Er zijn veel manieren om ouders te helpen bij het stimuleren van taal bij hun kinderen. Meestal voeren lokale partners deze activiteiten uit, niet de gemeente zelf.
Voordat je nieuwe activiteiten opzet, is het slim om eerst te kijken wat er al in jouw gemeente gebeurt. Soms kun je bestaande activiteiten met kleine aanpassingen laten aansluiten bij de Gezinsaanpak.

Wat bedoelen we met activiteiten?

Met 'activiteiten' bedoelen we alles wat helpt om taal thuis te stimuleren en de cyclus van laaggeletterdheid te doorbreken. Het gaat om:

  • Projecten en programma's
  • Hulp en ondersteuning
  • Goede communicatie met gezinnen

Op deze pagina gaat het over activiteiten voor ouders en kinderen. Bij het thema Vakkennis vind je een overzicht van aanbod dat zich richt op professionals die veel met gezinnen werken.

Meer dan voorlezen

Veel activiteiten zijn gericht op (voor)lezen. Dit werkt goed om de taalontwikkeling van kinderen te stimuleren. Toch is dit niet in alle gezinnen (al) mogelijk. Daarom is het goed om te weten dat bijna álle vormen van talige interactie tussen ouder en kind helpen bij de taalontwikkeling.

Dit overzicht is niet volledig

Er zijn te veel activiteiten om hier allemaal te noemen. Hieronder vind je een aantal belangrijke voorbeelden, of activiteiten die veel worden gebruikt. Vraag bij lokale partners (zoals de bibliotheek, het Taalhuis, vve-locaties, scholen en welzijnsorganisaties) wat er in jouw regio beschikbaar is. In de leermiddelengids basisvaardigheden-gezin vind je nog meer activiteiten die passen bij de Gezinsaanpak.

Langdurige activiteiten voor jonge kinderen en hun ouders 
  • BoekStart in de kinderopvang (Stichting Lezen/KB) - Kinderen, ouders en medewerkers komen via de kinderopvang in aanraking met boeken en lezen. Kinderopvang die meedoet aan BoekStart heeft een goed voorleesklimaat: een actuele boekcollectie, dagelijks voorlezen, getrainde medewerkers en extra aandacht voor kinderen met taalachterstand.
  • BoekStart/BoekenPret (Rijnbrink/ Stichting Lezen) - Voor gezinnen met kinderen tussen 0 en 6 jaar en de professionals om hen heen. Speciaal ontwikkeld voor gezinnen waar niet veel wordt voorgelezen.
  • Bereslim – digitale prentenboeken (Bereslim) in de vve – Geanimeerde prentenboeken met bewegende figuren, een vertelstem en inzoomen. Vergroot de woordenschat van kinderen tussen 2 en 7 jaar met (risico op) taalachterstand.
  • De Bibliotheek op school (Stichting Lezen, KB, bibliotheken) – Programma voor leesbevordering op scholen. Programma voor leesbevordering op scholen. Bij De Bibliotheek op school werken onderwijs, bibliotheek en gemeente samen. Er is dagelijks aandacht voor leesmotivatie, leesplezier en digitale vaardigheden, zowel op school als thuis.
  • Opstapje (1-2 jaar en 2-4 jaar) (Bereslim) - Door huisbezoeken wordt de ontwikkeling van het kind gestimuleerd en de ouder-kindinteractie verbeterd. Speciaal getrainde begeleiders ondersteunen ouders bij speelse activiteiten met hun kind.
  • Opstap (4-6 jaar) (Bereslim) - Ouders doen twee jaar lang vijf dagen per week twee activiteiten met hun kind. Per schooljaar zijn er werkbladen voor 30 weken. Via Spelend Leren Thuis Online gebruiken ouders en kinderen ook digitale prentenboeken.
  • Samenspel (0-6 jaar) - Methodiek voor kinderen (0-6 jaar) en hun ouders die kinderen spelenderwijs voorbereidt op hun schoolloopbaan.
  • Taal & Tablets / Samen Digi-TAAL (Bibliotheken in diverse provincies) - Ouders krijgen 20 weken een leen-iPad met educatieve en taalrijke apps zoals digitale prentenboeken. Tijdens 4-5 bijeenkomsten op school of opvang krijgen ze meer informatie over het gebruik. Deze bijeenkomsten worden verzorgd door lees-mediaconsulenten.
  • Thuis in Taal (Martine van der Pluim en Actief Ouderschap) - Aanpak die pedagogisch medewerkers en leerkrachten helpt om samen met ouders de taal van kinderen te versterken.
  • Voor jou en je kind (Stichting Lezen en Schrijven) - Themamateriaal voor ouders van kinderen van 2 tot 12 jaar. Ondersteuning bij het stimuleren van taal- en schoolontwikkeling en het vergroten van ouderbetrokkenheid. Ook aandacht voor de taalontwikkeling van ouders zelf.
  • VoorleesExpress (Stichting VoorleesExpress) - Vrijwilligers gaan wekelijks bij een gezin langs om samen te werken aan taal en (voor)lezen. Dit wordt vaak georganiseerd vanuit de bibliotheek. Er is een speciale factsheet beschikbaar voor gemeenten.
  • VVE Thuis (Bereslim) - Programma dat peuters betere onderwijskansen geeft door hun taal- en denkontwikkeling te stimuleren. Voor ouders met kinderen van 3 tot 6 jaar die deelnemen aan voor- en vroegschoolse educatie. 

Kijk in de databank van het RIVM voor nog meer interventies die bijdragen aan een Kansrijke Start.

Kortdurende activiteiten voor jonge kinderen en hun ouders 

Deze activiteiten duren kort of vinden één keer plaats.

  • BoekStartkoffertje (Stichting Lezen/KB) - Ouders van baby's (ongeveer 3 maanden) krijgen via de gemeente of het consultatiebureau een waardebon. Hiermee kunnen ze het BoekStartkoffertje ophalen in de bibliotheek met gratis boekjes, informatie over voorlezen en een gratis bibliotheekpas. Ouders worden ook uitgenodigd voor activiteiten in de bibliotheek.
  • BoekStartcoach (Stichting Lezen/KB) - Een bibliotheekmedewerker komt wekelijks naar het consultatiebureau om ouders te ondersteunen bij het voorlezen.
  • Boekfiets (Stichting Aanzet Vlaardingen) - Voorleesvrijwilligers lezen vanuit de Boekfiets verhalen voor en spelen spelletjes met kinderen en hun ouders/opvoeders.
  • Pageturner (Vinci) - Programma van 6 korte bijeenkomsten voor 8-10 ouders. Zij krijgen toegang tot digitale prentenboeken via Bereslim, met als doel om van digitaal voorlezen een vast ritueel te maken.
  • LTTRS (Kopgroep-bibliotheken en Stichting Lezen en Schrijven) - Theatervoorstelling over laaggeletterdheid voor leerlingen van groep 1 en 2 en hun ouders, om hen enthousiast te maken over (samen) lezen en nieuwe woorden leren.
  • De Schoolapp – Het Spel (Stichting Lezen en Schrijven) - Door dit spel te spelen raken ouders vertrouwd met de schoolapp en zien ze de voordelen ervan. Dit maakt het makkelijker om de app echt te gebruiken en verbetert het contact tussen ouders en school.
Materialen die taal en lezen stimuleren
  • Via de jeugdbibliotheek kunnen ouders gebruik maken van het (meertalige) aanbod van Bereslim en de Voorleeshoek. Meer aanbod is te vinden in de digitale voorleestas en de jeugdbieb.
  • Verteltas (Stichting Nederlands Kenniscentrum Verteltassen) - De Verteltasmethode bevordert de betrokkenheid van ouders bij het onderwijs en verbetert de samenwerking tussen school en gezin. De Verteltas kan gekoppeld worden aan een taalcursus voor ouders.
  • LOGO - Materialen voor leerkrachten en medewerkers in de kinderopvang om een goede doorlopende lijn te maken in hun woordenschataanbod. Er zijn verschillende versies: LOGO Peuters, LOGO Basiswoorden, Leeswoorden en Schooltaalwoorden.
  • Samenwerken met ouders in de kinderopvang (ITTA) – Handleiding voor het voeren van gesprekken over taalontwikkeling, inclusief praatplaat en gesprekskaartjes.
Activiteiten en materialen voor jongeren en hun ouders
  • Mijn kind naar de middelbare school (ITTA)– Materialen voor ouderbijeenkomsten over onderwerpen die belangrijk zijn bij de overstap naar de middelbare school.
  • Ouders en school samen betrokken (ITTA ism UvA) – Training voor mentoren en oudercoördinatoren in het voortgezet onderwijs om oudercursussen op te zetten die ouders helpen bij het ondersteunen van hun kind.
  • Praten op School (ITTA ism Oefenen.nl) – Online oefenprogramma waar ouders leren over de middelbare school: hoe je een goede school kiest, hoe je je kind kunt helpen, en hoe je veelvoorkomende gesprekken voert.
  • Doe je digiding! (Stichting Digisterker) – Lesprogramma voor jongeren van 15-18 jaar (en hun ouders) over het regelen van digitale overheidszaken.
  • Life@18 (Stichting Lezen en Schrijven) – Educatieve online game voor jongeren die bijna of net 18 zijn. De game behandelt onderwerpen die dan belangrijk worden, zoals zorgverzekering, donorregister en loonheffingskorting. Life@18 is geschikt voor taal- en rekenlessen in het mbo, maar ook voor lessen in loopbaanoriëntatie, (digitaal) burgerschap of LOB. De game is gevalideerd door de Universiteit Twente.
Activiteiten gericht op volwassenen/ouders
  • Taalhuis – In bijna alle gemeenten is een Taalhuis (soms heet het Taalpunt of Leerpunt). Hier werken verschillende partijen, zoals de gemeente, bibliotheek, welzijnsorganisaties en taalaanbieders, samen aan het verminderen van laaggeletterdheid. Mensen kunnen er terecht voor informatie, vragen en cursussen.
  • Nederlandse taalcursussen (ROC’s en taalaanbieders) – Verschillende ROC's en taalaanbieders bieden cursussen aan om beter te leren lezen en schrijven. Zowel voor mensen met Nederlands als moedertaal (NT1) als mensen die Nederlands als tweede taal leren (NT2). Bekijk bijvoorbeeld het aanbod van ROC Nijmegen.
Lokaal ontwikkelde hulpmiddelen 
  • Praatplaat gezinsaanpak (Gemeente Eemsdelta) - Laat zien wat het belangrijkste taalaanbod is voor kinderen, gezinnen en ouders in de gemeente Eemsdelta.
  • Routekaart doorgaande leeslijn (Bibliotheek Rivierenland) - Voorbeeld van een lokale aanpak, van VVE tot en met voortgezet onderwijs.

Communiceren met de doelgroep

Bij de Gezinsaanpak praat je met veel verschillende partijen. Het is belangrijk om:

  • In te spelen op wat je doelgroep nodig heeft en wil
  • Je taal aan te passen aan (het taalniveau van) de ontvanger

Bij het thema Vakkennis vind je tips om begrijpelijke teksten te maken voor ouders.